Onderscheid en samenhang
Collectief particulier opdrachtgeverschap in Nederland
Samenvatting
Recent verklaarde architect Pi de Bruijn in het VPRO-programma De slag om Nederland het succes van de herbouwde wijk Roombeek in Enschede uit het feit dat er geen projectontwikkelaars bij betrokken waren. De woningen waren tot stand gekomen door particulier en collectief opdrachtgeverschap.1 Dankzij deze wijze van ontwikkelen was volgens hem een aantrekkelijke en succesvolle wijk ontstaan, die inmiddels de status van toeristische bestemming heeft bereikt. Op veel plekken in Nederland zien we op dit moment pogingen van overheden om het particulier opdrachtgeverschap te bevorderen. De woningbouwproductie is sterk teruggelopen, voor veel geld verworven en vaak al bouwrijp gemaakte locaties liggen te wachten op bouwplannen. Ontwikkelaars en woningcorporaties laten het afweten, particuliere initiatieven, individueel of collectief, krijgen ruim baan.
Of hier werkelijk sprake is van een definitieve verschuiving in de Nederlandse woningbouwproductie, is midden in de storm niet aan te geven. Wel kan voorzichtig gekeken worden of door de toename van particuliere initiatieven inderdaad andersoortige woningen gebouwd worden. De vraag spitst zich dan vooral toe op het collectief opdrachtgeverschap waarin de balans tussen individuele verlangens en collectieve belangen een nieuw uitgangspunt voor het woningontwerp lijkt te bieden.