The Barbican, City of London
Samenvatting
Na de Tweede Wereldoorlog waren aanzienlijke delen van veel Engelse steden zwaar beschadigd door oorlogsgeweld of sterk vervallen door gebrek aan onderhoud. Er was vooral behoefte aan goedkope woningbouw en daarvoor werd een serie tot de verbeelding sprekende prijsvragen uitgeschreven. Onder de oproep ‘to build a better Britain’ lag een stellig geloof ten grondslag dat iedereen – ook de middenklasse - zou profiteren van een betere planning en woningbouw. De bouw van het Barbicanproject is hier een bijzonder voorbeeld van. Het ontleent zijn belang verder aan het opmerkelijke feit dat een dergelijk omvangrijk en visionair plan (voor 1.213 wooneenheden) niet alleen werd geïnitieerd, maar vervolgens ook volledig werd gerealiseerd. De eerste ontwerpen dateren uit 1955, het woningbouwdeel was in 1974 grotendeels voltooid; het kunstcentrum in het hart van de ontwikkeling werd pas geopend in 1982. Het hele complex was het werk van de architecten Chamberlin, Powell & Bon. De architectuur, in sterke mate een uitdrukking van de jaren 1960, werd zeer zorgvuldig en met veel vasthoudendheid tot het einde toe doorgevoerd. De architectuur van Barbican is van een brutalistische, zelfs barokke kracht, maar desondanks zeer verfijnd afgewerkt. Het staat stevig, groot en streng in zijn omgeving; de drie torens behoren nog steeds tot de hoogste van Londen. Alleen al de enorme maat van het project vraagt om een onderzoek naar de manier waarop het tot stand werd gebracht. Belangrijker nog, en zeer opmerkelijk, is dat het project een succes lijkt te zijn.
In 1945 lag het gebied ten noorden van St Paul’s Cathedral er verwoest bij. De buurt was het centrum van Londens lompenindustrie geweest en was rond 1900 herbouwd met grote pakhuizen bovenop diepe kelders, waar de balen stof flink brandden tijdens de bombardementen van eind 1940. Het County of London Plan, dat de London County Council in 1943 maakte als basis voor de naoorlogse reconstructie van de hoofdstad, voorzag in een voortzetting van commerciële functies in deze buurt. Deze visie werd bekrachtigd in het City of London Plan uit 1944, dat was opgesteld door de City of London Corporation (CLC). De CLC was een historisch en kapitaalkrachtig anachronisme, dat verantwoordelijk was voor het lokale bestuur in de geprivilegieerde Square Mile in het hart van de hoofdstad. De CLC was niet bereid de London County Council te veel de vrije hand te geven, hoewel deze in principe bestuurlijk verantwoordelijk was voor de planning.
