Puu-Käpylä Helsinki Martti Välikangas, Akseli Toivonen, Birgen Brunila & Otto-Iivari Meurman

Samenvatting

Aan het begin van de 20e eeuw moest er nodig een oplossing worden gevonden voor de slechte woonomstandigheden van arbeiders in Helsinki. Geïnspireerd door de uit Engeland overgewaaide ideeën van Ebenezer Howard met zijn Garden Cities, ontstonden er plannen voor een woonwijk in de bossen van Käpylä, ongeveer 5 km ten noorden van Helsinki. De nieuwe tuinwijk moest zowel architectonisch als sociaal van een hoogstaande kwaliteit zijn en model staan voor een gezond en productief arbeidersbestaan.

De bouw van Puu-Käpylä (Houten-Käpylä) startte in 1920, onder supervisie van de ervaren architect Akseli Toivonen en naar een verkavelingsplan van stadsarchitecten Birgen Brunila en Otto-Iivari Meurman. De pas 26-jarige architect Martti Välikangas kreeg opdracht de wijk vorm en uitstraling te geven. De ambitie van de ontwerpers blijkt nog uit de straatnamen, ontleend aan personages uit de Kalevala, het Finse nationale epos.

Het wijkje is opgezet in een gelijkmatig grid van wegen en bouwvelden, dat op licht glooiende heuvels aan weerszijden van een ondiepe vallei is neergelegd. Alleen de hoofdstraat (pohjolankatu) is breder en wordt geflankeerd door gebouwen en bomenrijen, die de weg een voornamer aanzien geven en de wijk feitelijk in tweeën delen. Een tramlijn (nog steeds alleen op weekdagen) verbindt Puu-Käpylä met de stad.

De arbeiderswoningen bevinden zich in houten gebouwen van verschillende lengte, meestal voorzien van twee lagen, een souterrain en een kap. Ze zijn in wisselende configuraties ontspannen in het groen gegroepeerd. Entrees in de vorm van met hout omhulde trapbordessen zijn aan verschillende zijden van de volumes geplaatst. De kleinste gebouwen bestaan uit vier gestapelde tweekamerwoningen met elk een eigen voordeur. De woningen beschikten oorspronkelijk niet over een toilet of badkamer; deze waren centraal in kleine gebouwen te vinden, waar ook de sauna’s waren en de was kon worden gedaan. In de vormgeving van de houten gevels is de invloed