De Fællesgård

Een Deense sage over coöperatief wonen

Auteurs

  • Tom Avermaete TU Delft, Architecture and the Built Environment
  • Eva Storgaard University College Antwerp

Samenvatting

In 1968 schreef de Deense architect Jan Gudmand-Høyer onder de titel The Missing Link between Utopia and the Outdated One- Family House een opmerkelijk artikel in de krant Information. Op een licht polemische toon schetst hij hoe de leefstijl van veel Denen sinds het begin van de jaren vijftig radicaal is veranderd, door de massificatie in verschillende maatschappelijke domeinen (van consumptie tot gezondheidszorg en onderwijs), nieuwe gezinsvormen (tweeverdieners, eenoudergezinnen) en toenemende automobiliteit. De suburbane wijken uit de jaren vijftig en zestig, die in hoog tempo in heel Denemarken werden gebouwd, boden onvoldoende antwoord op deze veranderende leefpatronen, volgens Gudmand-Høyer. Private ontwikkelaars bouwden eentonige verkavelingen met eengezinshuizen (parcelhus) en de overheid experimenteerde met rationele hoogbouw gebaseerd op prefabricatie, maar beide hadden isolement en anonimiteit tot gevolg. Tegen deze achtergrond houdt hij een pleidooi voor het ontwerp van nieuwe woonbuurten, die zijn afgestemd op eigentijdse leefpatronen en waarin gemeenschappelijkheid en identiteit centraal staan.

Gudmand-Høyer stond niet alleen met zijn visie. Ook de Deense omgevingspsychologe Ingrid Gehl in Bomiljø (1971) en haar man de architect Jan Gehl in Livet mellem husene (1971) – een boek dat in de Engelse versie Life Between Buildings tot vandaag de dag populair is – waren dezelfde mening toegedaan. Zij waren beiden pleitbezorgers om vooral ‘het leven tussen de huizen’ centraal te stellen. Op het kruispunt van sociologische, psychologische, architecturale en stedenbouwkundige argumenten bepleitten zij het herinvoeren van – zogenaamd humane — gemeenschappelijke ruimten. Niet de typologie, niet een rationele planopbouw, maar het collectieve gebied tussen de woningen was volgens Ingrid en Jan Gehl de essentie van woningbouwprojecten. Geïnspireerd door Christopher Alexander’s onderzoek naar een pattern language gingen zij ook op zoek naar concrete architecturale elementen, die zorgen voor veilige en kindvriendelijke buitenruimten, waarin ontmoeting en gemeenschapsleven centraal staan. Hun voorbeelden, meestal met foto’s geïllustreerd, betroffen levendige publieke ruimten in stedelijke contexten. De boeken van Ingrid en Jan Gehl zouden een blijvende indruk maken in het Deense debat over collectieve woningbouw.

Biografieën auteurs

Tom Avermaete, TU Delft, Architecture and the Built Environment

After his architecture studies in Belgium and Denmark, Tom Avermaete (b.1971, Antwerp) obtained an MSc degree and a PhD in the history and theory of architecture at the University of Leuven, Belgium. Avermaete was lecturer in the history of architecture at the University of Copenhagen (1997), leader of the Centre for Flemish Architectural Archives at the Flemish Architecture Institute (2003), as well as associate professor (2006) and full professor of architecture (2012) at Delft University of Technology, The Netherlands.

Tom Avermaete has held several visiting professorships, amongst others at the Politecnico di Milano, Academy of Fine Arts Vienna, Tokyo Institute of Technology and the University of Copenhagen. He is on the editorial board of the “OASE Journal for Architecture”, and previously of the “Journal of Architectural Education” (JAE, until 2015) and of the “Architecture in the Netherlands Yearbook” (2012-2016).

Avermaete is a member of the advisory board of the “Architectural Theory Review” and “Docomomo Journal”, and a co-editor of the series “Bloomsbury Studies in Modern Architecture” (with Janina Gosseye, Bloomsbury Academic). He is a member of the scientific board of the Jaap Bakema Centre (HNI, Rotterdam), the programme committee of the Berlage Centre for Advanced Studies in Architecture and Urban Design, and of the Global Architectural History Teaching Collaborative (GAHTC).

Eva Storgaard, University College Antwerp

Eva Storgaard is educated as an architect at the School of Architecture in Copenhagen, Denmark. Since 1998 she lives and works in Belgium. She teaches in the design studio of the bachelor and the master program of Interior Architecture at the Faculty of Design Sciences at the University of Antwerp. Her field of interests comprise themes concerning modernism, collectivity, craft and biophilic design based interiors. She is author of  Pieter De Bruyne 1931-1987. Pionier van het postmoderne, a book about the controversial  Belgian interior and furniture designer Pieter De Bruyne. Further, is Eva finishing a PhD about Danish Modernism and its architectural innovations.

##submission.downloads##

Gepubliceerd

2018-06-01

Citeerhulp

Avermaete, T., & Storgaard, E. (2018). De Fællesgård: Een Deense sage over coöperatief wonen. DASH | Delft Architectural Studies on Housing, 2(03), 48–59. Geraadpleegd van https://journals.open.tudelft.nl/dash/article/view/4583

Nummer

Nr 03 (2010): Het woonerf leeft

Sectie

Articles