Stedebouwkundig(e) ontwerpen in woorden

Honderd jaar stedebouwkundige begrippen

Authors

  • MaartenJan Hoekstra TU Delft, Architecture and the Built Environment

DOI:

https://doi.org/10.7480/abe.2018.15.2401

Keywords:

city, neighbourhood, public space, semantic field, Plan Zuid, Ijburg

Abstract

The realisation of an urban design involves many players, such as designers, critics, politicians, journalists, public relations specialists and residents. In order to consult with each other they make use of drawings, but also frequently of words, to be able to interpret the drawn objects in the plans. But are these urbanistic notions used by everyone in the same way? And have there been noticeable changes in their usage or meaning over time? This urbanistic and linguistic doctoral research addresses these questions.

The problem statement is as follows. Both during the design and realisation phases of urbanistic plans and during the present-day study of plans from the past, it turns out that the most important urbanistic notions – words that refer to the drawn objects – are not used uniformly (with the same meaning) by the designers, the other actors and contemporary researchers. This lack of clarity on terminology is a hindrance to good planning, design interpretation, communication and project realisation. It is therefore necessary to find out which actors are using which words (linguistic signs) and with which meaning, how these relate to the drawings (visual signs) and ultimately to the reality (built objects), and what changes have taken place since the initial planning phase.

To define the scope of the research, words have been selected that refer to concrete, physical design phenomena in three so-called semantic fields: the structure of the city plan (for example, stad [city] and buurt [neighbourhood]), types of public spaces (for example, straat [street] and park [park]) and types of buildings (for example, huis [house] and winkel [shop]). As a further restriction, the use of such words has been investigated in texts written by five types of actors: designers, colleagues, politicians, journalists and (if present) public relations specialists. In order to connect the research to design practice, case studies were carried out on three comparable designs (extension plans) for the city of Amsterdam, each representing a different social context: Plan Zuid (1900-1917), Bijlmermeer (1962-1968) and IJburg (1995-2003).

Using theories from semiotics (the ‘study of signs’) a conceptual model is presented which can be used to describe urban design notions. This model is shaped like a rhombus, with the linguistic sign (word) on the left and the visual sign (drawn object) on the right. The meaning is given at the top and the (built) object in reality is at the bottom. The latter is not of particular importance in this study, however the meaning is all the more important: this can be further divided into the physical abstraction on the one hand and the subjective concept on the other. This last component in particular can differ among various actors, for instance due to the actor’s motive and the frame of associations that the word evokes.

The method used for the case study comprises four steps per semantic field (and within this per drawn object). Starting from a designed drawn object, it is first investigated which words were used by the designer(s) and with which meanings. This enables insight into the ‘articulate and convince’ mechanism used by the designers, and in many cases the combination of word and drawing provides additional insights into the plans (sub-question 1). Then it is examined to what extent contemporaries – colleagues, politicians, journalists and public relations specialists – applied their own ‘articulate and convince’ mechanism to the drawn object, by ‘accepting or rejecting’ the words used by the designer(s). This gives insight into differences in word use as well as strategic motives (sub-question 2). Finally, the development of the words to date is researched, using historical and etymological dictionaries, and the realisation of the drawn objects is considered. This provides insights  into the relationship between object, word and meaning in both the planning period (synchronic, at the same point in time) and in the development between then and now (diachronic, through time); patterns are evident in both cases (sub-question 3).

Based on the designers’ use of words (sub-question 1) it can be determined that plan explanations written by the designers (the written language) in all three cases display similarities with their plan drawings (the ‘drawn language’) in terms of structure, focus, detail and progressiveness; while the combination of text and image in particular tells the full story. The designers use different motives to convince other actors, especially in a functional, technocratic or figurative way. Studying the plan explanations also produced many additional insights into the designs, compared with simply analysing the plan drawings.

In Berlage’s Plan Zuid, the development of a collective society was central, with ‘worker palaces’ surrounded by monumental, leafy avenues. Based on his ‘Explanatory Memorandum’ and his original plan drawing – which strikingly was not made public due to the amount of detail – Berlage’s written language and his visual language can best be described as precise, functional and comprehensive, and includes a kind of ‘rules for visual quality’ in terms of blokbouw [block construction] and bijzondere bebouwing [special buildings]. The design focused on monumental public spaces, which were drawn in great detail in a geometric network of long lines on four hierarchical levels.

The design for the Bijlmermeer was aimed at creating a kind of ‘super collective’: a socially-engineered society made up of identical residents, for which a single ideal home and residential area would suffice, with 90% high-rise buildings in green areas. Nassuth’s and his team’s use of words and drawings can be characterised as abstract, technocratic and sometimes even hermetic (not focused on communicating). The employees of the Urban Development Department drafted their design as though it was a construction drawing for a machine, with strictly separated flows and planes. The plan explanations also read more like technical manuals, including incomprehensible abbreviations, such as I.C.G. (inrichting voor het collectieve gebruik [arrangement for collective use]).

In the design for IJburg an attempt was made to strike a balance between diversity and regularity. The written and drawn language of the initial phase of the plan demonstrate how expressive, symbolic and metaphorical it is. Because IJburg was to be constructed on the open IJmeer, the initial plan drawings and explanations had to win over opponents of the project. It is no coincidence that almost all drawings in the ‘Memorandum of Starting Points’ were sketches and the most important drawing - Palmboom’s bird’s eye view - only used the symbolic ‘natural colours’ of blue and green; as if the development of IJburg would make the IJmeer more natural. Metaphorical concepts such as groene tunnel [green tunnel] (in reality neither green nor a tunnel), vizier [visor] (in the sense of ‘openness’), onderwaterlandschap [underwater landscape] and eilandenstad [island city], and positive archetypes such as boulevard, stadsstraat [city street] and laan [avenue], fitted in well with this almost manipulative use of visual language.

As far as the use of words by the other actors, their motives and mutual communication is concerned (sub-question 2), it turns out that contemporaries may be attributing alternative meanings to the words that they are copying from the designers, and that they can use alternative words when they reject the ones of the designers. In doing so, colleagues in particular use negative and neutral alternatives to distance themselves, politicians do use the designer’s words but they also sometimes use more concrete alternatives, journalists use well-known but neutral alternatives instead of jargon, and public relations specialists use both the designer’s words and sometimes even jargon.

For the relationships between the object, word and meaning (sub-question 3) four synchronic patterns were found (unambiguity, synonymy or variations, polysemy (multiple meanings), and overlap), and four diachronic patterns (continuity, new words, outdated words, and changes of meaning). In historical research urbanistic notions must therefore be seen in their historical context, because they can change in various ways, sometimes even unnoticed, easily resulting in possible misinterpretation.

This research has produced various general implications. On a linguistic level it can be said that, among other things, urbanistic linguistic and visual signs refer to a meaning in the head of the person who uses them, just like other signs, but because they also refer to a future object that does not yet exist in reality, the creation process of both types of signs is complicated. In an urbanistic sense, changes within a few pairs of concepts are particularly notable, such as stad [city] and land [country], buurt [neighbourhood] and wijk [district], straat [street] and weg [road], and huis [house] and woning [dwelling]. The research reveals a number of general shifts, such as those between government and market, between urbanistic and architectural design, between urbanism and other fields, and in the role of language and communication. Above all it demonstrates that there is a close relationship between drawing and language, and hopefully, thanks to this research, that relationship has become a little clearer for all actors involved.

References

Aanleg IJburg kan doorgaan (1998). In: NRC Handelsblad, 8 december, online.

Aben, R. (1998, oktober). Rails aan het IJ. In: PlanAmsterdam, jaargang 4, nr. 8, pp. 1-12.

A’dam mag niet bouwen in IJburg (2004). In: NRC Handelsblad, 24 november, online.

Alexander, C. (1964). Notes on the Synthesis of Form. Cambridge, MA: Harvard University Press.

Alexander, C., Ishikawa, S., & Silverstein, M. (1977). A Pattern Language. Towns, Buildings, Construction. New York: Oxford University Press.

Ambtenaar moet folderen voor huizen in IJburg (1997). In: NRC Handelsblad, 3 maart, online.

Amsterdam bouwt nieuwe wijk in IJmeer (1993). In: NRC Handelsblad, 16 december, online.

Amsterdam bouwt stad in ‘n park (1965). In: Het Vrije Volk, 4 juni, p. 3.

Amsterdam kan wijk in IJmeer bouwen. Tegenstanders winnen én verliezen referendum (1997). In: De Volkskrant, 20 maart, online.

Amsterdam mag beginnen met bouw van wijk IJburg (1998). In: De Volkskrant, 11 augustus, online.

Amsterdam mag niet beginnen aan tweede fase IJburg (2004). In: De Volkskrant, 24 november, online.

Amsterdam steekt kwart miljoen in referendum (1997). In: De Volkskrant, 17 januari, online.

Amsterdam stemt in met zes nieuwe eilanden in IJmeer (1996). In: De Volkskrant, 25 januari, online.

Amsterdam van de toekomst, ‘n boeiende stad (1965). In: De Waarheid, 12 november, p. 13.

Amsterdam wil woningen in het IJmeer (1996). In: NRC Handelsblad, 5 september, online.

Amsterdam. Het Uitbreidingsplan-Zuid (1917). In: Architectura, jaargang 25, nr. 32, pp. 243-249.

Amsterdams “laatste woord” over kwestie-Bijlmer (1964). In: Nieuwe Rotterdamse Courant, 14 oktober, p. 11.

Amsterdams gemeentebestuur viert bijna-verlies referendum als overwinning (1997). In: De Volkskrant, 20 maart, online.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (1995, februari). Advies over het ontwerp-bestemmingsplan Nieuw Oost eerste fase. Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (1996, april). Advies over de Nota van Uitgangspunten voor IJburg. Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (1998a, februari). Reactie IJ-BURG, Haveneiland en Rieteilanden. Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (1998b, december). Advies over de concept-plannen voor Zeeburgereiland (NvU) en Steigereiland (SPvE). Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (1999, oktober). Advies over het Stedebouwkundig Plan Haveneiland en Rieteilanden (w.). Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (2000a, maart). Brief over de Nota van Uitgangspunten IJburg. Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (2000b, april). Advies over het Concept-Ontwerp voor Steigereiland (Stedebouwkundig Plan). Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (2002, december). Advies over Concept Stedebouwkundig Programma van Eisen Centrumeiland IJburg. Amsterdam: Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling.

ARCAM (2003-2009). Architectuurkaart IJburg. Amsterdam: ARCAM.

ARCAM (2013). Architectuurgids IJburg. 3 wandel- en fietsroutes. Amsterdam: ARCAM.

Atelier CDS (Claus van Dongen Schaap) (2001, december). IJburg. Haveneiland en Rieteilanden. Rotterdam: Uitgeverij 010.

B en W Amsterdam (1904). Plan van uitbreiding voor het zuidelijk gedeelte der Gemeente. No. 876 Voordracht van Burgemeester en Wethouders. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 1717-1754. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (7 oktober 1904)

B en W Amsterdam (1917). Plan van uitbreiding voor het zuidelijk gedeelte der Gemeente. No. 851 Voordracht van Burgemeester en Wethouders. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 889-930. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (27 juli 1917)

B en W Amsterdam (1962a). Om de toekomst van 100.000 Amsterdammers. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

B en W Amsterdam (1962b). No. 1021. Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 1537-1546. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (26 oktober 1962, over de gemeentewijziging)

B en W Amsterdam (1964). No. 668. Stand van zaken Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 889-893. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (19 juni 1964)

B en W Amsterdam (1966a). No. 566. Bouw van 1116 woningen c.a. door de Algemene Woningbouw Vereniging, de Woningbouwvereniging Het Oosten en de Woningstichting Patrimonium in de Bijlmermeer (deel A). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 1051-1058. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (24 juni 1966)

B en W Amsterdam (1966b). No. 905. Bouw van 2477 woningen c.a. in deel B van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 1557-1560. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (25 oktober 1966)

B en W Amsterdam (1966c). No. 906. Bouw van 2511 woningen c.a. in deel C van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 1560-1563. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (25 oktober 1966)

B en W Amsterdam (1966d). Volgn. 117. Bebouwingsvoorschriften voor de gronden, begrepen in het bestemmingsplan “Bijlmermeer (deel A)”. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 3, pp. 1-5. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (7 november 1966)

B en W Amsterdam (1967a). No. 348. Bouw van 1808 woningen in deel D van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 624-627. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (21 april 1967)

B en W Amsterdam (1967b). No. 559. Bouw van 1816 woningen c.a. in deel E van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 927-930. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (16 juni 1967)

B en W Amsterdam (1970). No.1346. Bouw collectieve ruimte tussen woonblokken in deel A van de Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 2217-2218. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (11 december 1970)

B en W Amsterdam (1971). No. 235. Preadvies op de nota-Matteman c.s., inzake de Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 543-563. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (2 maart 1971, inclusief kaarten)

B en W Amsterdam (1975). No. 242. Bestemmingsplan-Bijlmermeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 419-466. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (4 maart 1975)

B en W Amsterdam (1994a). Nr. 499. Beoordeling van het investeringsakkoord Vinex voor de gemeente Amsterdam. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (30 juni 1994)

B en W Amsterdam (1994b). Nr. 507. Voorbereidingskrediet Nieuw-Oost. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (30 juni 1994)

B en W Amsterdam (1995a). Nr. 18 Naamgeving Nieuw-Oost. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (2 januari 1995)

B en W Amsterdam (1995b). Nr. 173 Ondertekening uitvoeringsconvenant Vinex. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (23 maart 1995)

B en W Amsterdam (1995c). Nr. 719 Vaststelling ontwerp-Plan van Aanpak ROM-IJmeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(16 november 1995)

B en W Amsterdam (1996a). Nr. 274. Notitie inrichting besluitvormingsproces IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (30 mei 1996)

B en W Amsterdam (1996b). Nr. 379. Vaststelling Nota van Uitgangspunten Ontwerp voor IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996c). Nr. 380. Aanleg IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996d). Nr. 391. Vaststelling Stedenbouwkundig Programma van Eisen voor het Haveneiland en Rieteilanden IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996e). Nr. 392. Evaluatie aanleg proefeiland IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996f). Nr. 393. Rapportage inrichting Diemerzeedijk. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996g). Nr. 394. Openbaar-vervoersontsluiting IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996h). Nr. 395. Aangaan intentie-overeenkomst IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996i). Nr. 397. Vaststelling hogere waarden Wet geluidhinder, onderdeel wegverkeerslawaai, en vaststelling bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 augustus 1996)

B en W Amsterdam (1996j). Nr. 402. Kennisgeving referendum-initiatief met betrekking tot de voordracht inzake de aanleg van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (3 september 1996)

B en W Amsterdam (1996k). Nr. 733. Toewijzing definitief referendumverzoek aanleg IJburg, datumbepaling en afhandeling raadsadressen koppeling referenda IJburg en Noord-Zuidlijn. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (22 november 1996)

B en W Amsterdam (1997a). Nr. 134. Advies van de Commissie voor bezwaar- en beroepschriften naar aanleiding van besluiten met betrekking tot de aanleg van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 maart 1997)

B en W Amsterdam (1997b). Nr. 166. Besluitvorming naar aanleiding van de uitslag van het op 19 maart 1997 gehouden referendum over de aanleg van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (1 april 1997)

B en W Amsterdam (1997c). Nr. 175. Tweede voorbereidingskrediet IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (3 april 1997)

B en W Amsterdam (1997d). Nr. 187. Derde voorbereidingskrediet IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (3 april 1997)

B en W Amsterdam (1997e). Nr. 429. Advies van de Commissie voor bezwaar- en beroepschriften naar aanleiding van besluiten met betrekking tot de aanleg van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (21 augustus 1997)

B en W Amsterdam (1997f). Nr. 450. Vaststelling tracé IJ-tram. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (4 september 1997)

B en W Amsterdam (1998a). Nr. 1. Natuurontwikkeling IJmeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 januari 1998)

B en W Amsterdam (1998b). Nr. 80. Bouwrijp maken eerste deel van het Haveneiland en De Rieteilanden in IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 februari 1998)

B en W Amsterdam (1998c). Nr. 81. Samenwerkingsovereenkomst Haveneiland en Rieteilanden IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 februari 1998)

B en W Amsterdam (1998d). Nr. 105. Vaststelling globaal Stedenbouwkundig Plan voor het Haveneiland en de Rieteilanden. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (13 februari 1998)

B en W Amsterdam (1998e). Nr. 106. Nota van wijzigingen inzake aangaan samenwerkingsovereenkomst Haveneiland en Rieteilanden IJburg (nr. 81). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (13 februari 1998)

B en W Amsterdam (1998f). Nr. 88. Samenwerkingsovereenkomst voor het Haveneiland en de Rieteilanden. Besluit. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (7 april 1998)

B en W Amsterdam (1998g). Nr. 513. Verwerving ondergrond IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (1 oktober 1998)

B en W Amsterdam (1998h). Nr. 516. Concept-Overeenkomst waterbeheer IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (1 oktober 1998)

B en W Amsterdam (1998i). Nr. 525. Verkabeling en omhanging hoogspanningslijnen ter plaatse van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (6 oktober 1998)

B en W Amsterdam (1998j). Nr. 692. Convenant Natuurontwikkelingsfonds IJmeer. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (12 november 1998)

B en W Amsterdam (1998k). Nr. 764. Wijziging samenwerkingsovereenkomst voor het Haveneiland en de Riet-eilanden van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (26 november 1998)

B en W Amsterdam (1999a). Nr. 63. Voorbereiding herziening bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (4 februari 1999)

B en W Amsterdam (1999b). Nr. 356. Kredietaanvraag Steigereiland IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (2 juli 1999)

B en W Amsterdam (1999c). Nr. 373. Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) voor Steigereiland van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (2 juli 1999)

B en W Amsterdam (1999d). Nr. 374. Grenscorrecties tussen de gemeente Amsterdam en gemeente Diemen inzake de aanleg van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (2 juli 1999)

B en W Amsterdam (1999e). Nr. 375. Convenant tussen de gemeente Diemen en Amsterdam. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(2 juli 1999)

B en W Amsterdam (2000a). Nr. 10. Vaststelling gewijzigde Samenwerkingsovereenkomst voor het Haveneiland en de Rieteilanden. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (4 januari 2000)

B en W Amsterdam (2000b). Nr. 27. Vaststelling Stedenbouwkundig Plan voor het Haveneiland en de Rieteilanden-west. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (13 januari 2000)

B en W Amsterdam (2000c). Nr. 28. Vaststelling uitwerking I bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (13 januari 2000)

B en W Amsterdam (2000d). Nr. 264. Verplaatsing rioolzuiveringsinstallaties Oost en Zuid. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (6 april 2000)

B en W Amsterdam (2000e). Nr. 307. Voordracht ten geleide van de Nota De Oostelijke eilanden van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (26 april 2000)

B en W Amsterdam (2000f). Nr. 485. Vaststelling uitwerking 2 bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (7 juli 2000)

B en W Amsterdam (2000g). Nr. 687. Uitvoering natuurontwikkelingsproject Waterlandse kust. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(2 november 2000)

B en W Amsterdam (2000h). Nr. 862. Vaststelling van het Stedenbouwkundig Plan voor het Steigereiland van IJburg. In:Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (21 november 2000)

B en W Amsterdam (2001a). Nr. 22. Vaststelling uitwerking 3 bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (25 januari 2001)

B en W Amsterdam (2001b). Nr. 62. Samenwerkingsovereenkomst inzake verkoop en verhuur van marktwoningen op het Haveneiland en de Rieteilanden van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (8 februari 2001)

B en W Amsterdam (2001c). Nr. 382. Uitwerking 4 bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(21 juni 2001)

B en W Amsterdam (2001d). Nr. 425. Uitwerking 5 bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(21 juni 2001)

B en W Amsterdam (2001e). Nr. 851. Vaststelling nieuwe afspraken over ontwerp en aanleg openbare ruimte Haveneiland en Rieteilanden-west met de bouwconsortia IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (15 november 2001)

B en W Amsterdam (2001f). Nr. 873. Vaststelling nieuwe programma-afspraken over Haveneiland en Rieteilanden-west met de consortia IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (15 november 2001)

B en W Amsterdam (2002a). Nr. 326. Uitvoeringskrediet realisatie eerste fase oostelijke ontsluitingsroute IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (23 mei 2002)

B en W Amsterdam (2002b). Nr. 327. Aanvullende kredietaanvraag Haveneiland/Rieteilanden voor werkzaamheden die in de grondexploitatie van IJburg zijn opgenomen. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (23 mei 2002)

B en W Amsterdam (2002c). Nr. 330. Vaststelling uitwerking 6/partiële herziening uitwerking 1 van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (23 mei 2002)

B en W Amsterdam (2002d). Nr. 557. Vaststelling bestemmingsplan IJburg, tweede fase, en de bijbehorende hogere geluidswaarden. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (10 oktober 2002)

B en W Amsterdam (2002e). Nr. 558. Perspectief IJburg 2001. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (10 oktober 2002)

B en W Amsterdam (2002f). Nr. 625. Mandatering van de bevoegdheid tot vaststelling van uitwerkingen van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase, van de Gemeenteraad aan Burgemeester en Wethouders. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (7 november 2002)

B en W Amsterdam (2002g). Nr. 785. Aanwijzing welstandsvrij gebied Steigereiland (IJburg). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (21 november 2002)

B en W Amsterdam (2003a). Nr. 75 Aanloopkrediet voor voorbereidende werkzaamheden realisatie tweede fase IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (6 februari 2003)

B en W Amsterdam (2003b). Nr. 133 Stedenbouwkundig Programma van Eisen voor het Centrumeiland van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (27 maart 2003)

B en W Amsterdam (2003c). Nr. 635 Stedenbouwkundig Plan Haveneiland en Rieteiland-oost (IJburg). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (30 oktober 2003)

B en W Amsterdam (2004a). Nr. 83 Voorbereidingskrediet ontwerpen en bestekken voor landmaken en bruggen tweede fase IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 februari 2004)

B en W Amsterdam (2004b). Nr. 401 Instemming met het Stedenbouwkundig Plan (SP) Centrumeiland van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (17 juni 2004)

B en W Amsterdam (2004c). Nr. 402 Instemming met het Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) Middeneiland van IJburg. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (17 juni 2004)

Bakema, J.B. (1965). Stad op Pampus. Buiten wonen in de stad. In: Forum, jaargang 19, nr. 3.

Baldinger, K. (1970). Teoría semántica. Hacia una semántica moderna. Madrid: Alcalá.

Barbieri, U., Rodrigo, E., & Willinge, M. (1986). Hendrik Petrus Berlage. Disegni – Tekeningen. Venetië/Den Haag/Amsterdam: La Biennale di Venezia/Rijksdienst Beeldende Kunst.

Barthes, R. (1957). Mythologies. Parijs: Éditions du Seuil.

Barthes, R. (1967a). Sémiologie et urbanisme. Lezing Napels 16 mei 1967. In: Barthes, R. (1994). Oeuvres complètes. Tache II (1966-1973). Parijs: Éditions du Seuil.

Barthes, R. (1967b). Système de la mode. Parijs: Éditions du Seuil.

Baumeister, R. (1876). Stadt-Erweiterungen in technischer, baupolizeilicher und wirtschaftlicher Beziehung. Berlijn: Ernst und Korn.

Beek, M. (1992). Ambtenaren en architecten, een schoonheidscommissie als kunstenaar. In: Gaillard & Dokter, 1992, pp. 26-45.

Behrendt, W.C. (1911). Die einheitliche Blockfront als Raumelement im Stadtbau. Ein Beitrag zur Stadtbaukunst der Gegenwart. Berlijn: Cassirer.

Bense, M. (1971). Zeichen und Design. Semiotische Ästhetik. Baden-Baden: Agis.

Berlage en het Uitbreidingsplan-Zuid (1916). In: De Telegraaf, 21 februari, avondblad, pp. 5-6.

Berlage, H.P. (1883). Amsterdam en Venetië. Schets in verband met de tegenwoordige veranderingen van Amsterdam. In: Bouwkundig Weekblad, jaargang 3, pp. 217-219, pp. 226-228, pp. 232-234.

Berlage, H.P. (1892). De Kunst in Stedenbouw. In: Bouwkundig Weekblad, jaargang 12, nr. 15, pp. 87-91, nr. 17, pp. 101-102, nr. 20, pp. 121-124, nr. 21, pp. 126-127.

Berlage, H.P. (1894). Bouwkunst en Impressionisme. In: Architectura, jaargang 2, nr. 22, pp. 93-95, nr. 23, pp. 98-100, nr. 24, pp. 105-106, nr. 25, pp. 109-110.

Berlage, H.P. (1904). Architectonische toelichting tot het plan van uitbreiding der Stad Amsterdam tusschen Amstel en Schinkel. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 1, pp. 1720-1725. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Berlage, H.P. (1908). Grundlagen und Entwicklung der Architektur. Vier Vorträge gehalten im Kunstgewerbemuseum zu Zürich. Rotterdam/Berlijn: Brusse/Bard.

Berlage, H.P. (1909). Het uitbreidingsplan van ’s-Gravenhage. In: Bouwkunst, jaargang 1, nr. 4, pp. 97-120, nr. 5, pp. 121-144.

Berlage, H.P. (1913a). Amerikaansche Reisherinneringen. Rotterdam: Brusse.

Berlage, H.P. (1913b, 1914a). Het aesthetisch gedeelte van stedenbouw. In: Bouwkundig Weekblad, jaargang 33, nr. 51, pp. 627-629, jaargang 34, nr. 1, pp. 6-8, nr. 2, pp. 16-20.

Berlage, H.P. (1914b). Stedenbouw. In: De Beweging, jaargang 10, nr. 3, pp. 226-247, nr. 4, pp. 1-17, nr. 5, pp. 142-157, nr. 6, pp. 263-279. http://www.dbnl.org.

Berlage, H.P. (1915). Bij de Afbeeldingen. Amsterdam zuid. In: De Nieuwe Amsterdammer, nr. 47, p. 6. Tevens in: Singelenberg, Bock & Broos, 1975, p. 63.

Berlage, H.P. (1916a). Memorie van Toelichting behoorende bij het Ontwerp van het Uitbreidingsplan der Gemeente Amsterdam. In: De Bouwwereld, jaargang 15, nr. 9, pp. 65-68, nr. 10, pp. 75-77, nr. 11, pp. 84-86. Tevens in: Gemeenteblad van Amsterdam (1917), Afdeling 1, pp. 901-914. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. Tevens in: Fraenkel, 1976, pp. 97-106.

Berlage, H.P. (1916b). Stedenbouw. In: Zwiers, 1916, Deel 2, pp. 398-402.

Berlage, H.P. (1918). Normalisatie in woningbouw. Rotterdam: Brusse.

Berlage, H.P. (1923). De Klerk. In: Architectura, jaargang 27, nr. 38, p. 230.

Berry, B.J.L. (1973). Growth Centres in the American Urban System. Cambridge, MA: Balinger.

Betsky, A., Vuijsje, H., Roodnat, J., Metz, T., Johann, R., Nabielek, K., & Van Stein, S. (2006). Stad noch land. De ruimtelijke ontordening van Nederland. Rotterdam: NAi Uitgevers.

Beusekamp, W. (2003). Pootjebaden aan de Haanstrakade. In: De Volkskrant, 7 mei, online.

Bewoners van Bijlmer eisen inspraak garagebouw (1969). In: Algemeen Handelsblad, 6 mei, p. 2.

Bhalotra, A. (Kuiper Compagnons) & Dienst Ruimtelijke Ordening, Projektgroep Zeeburg/Nieuw-Oost (1987, november). Amsterdam Zeeburg. Het verlangen naar het IJ-meer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Bierman, M. (1997). Zit woningzoekende wel op IJburg te wachten? In: De Volkskrant, 19 maart, online.

Bijlmer krijgt vorm. Bouw honingraatblokken gestart (1967). In: De Waarheid, 26 september, p. 4.

Bijlmer op dreef… (1968). In: De Waarheid, 25 juni, p. 4.

Bijlmermeer biedt te weinig voor te veel geld. Dit is de mening van de Amsterdamse architect Fons van den Berg (1968). In: De

Telegraaf, 28 september, p. 7.

Bijlmermeer. Nu de bewoners nog (1968). In: Visie. Tijdschrift voor bouwen en wonen, nr. 26, pp. 43-44.

Bijlmermeer: modelstad voor de massamens (1968). In: Leeuwarder Courant, 6 april, p. 29.

Bijlmermeer: stad van de toekomst (1965). In: De Volkskrant, 4 juni, p. 7.

Bijlmer-stad krijgt geheel ander uiterlijk dan tuinsteden (1965). In: Algemeen Handelsblad, 12 mei, pp. 1-2.

Blomberg, W.C., Drijfhout, G.C.J., Egmond, C., De Jong, J., & Scheerens, W. (red.) (z.j. (1968)). Toekomst te huur. Amsterdam: Federatie van Amsterdamse woningbouwverenigingen.

Bock, M. (1975). Stedebouw. In: Singelenberg, Bock & Broos, 1975, pp. 51-72.

Bock, M. (1983). Anfänge einer neuen Architektur, pp. 85-120. Den Haag: Staatsuitgeverij.

Bock, M. (1988). Architectuur: tussen Berlage en de Amsterdamse School. In: De Vries, 1988, pp. 117-131.

Bock, M. (1993). ‘Nederland bouwt in baksteen’. In: Taverne & Visser, 1993, pp. 207-212.

Boeijenga, J., & Mensink, J. (2008). Vinex Atlas. Rotterdam: Uitgeverij 010, pp. 156-161.

Boekraad, C. (1996). Een voorportaal in buitenwater. Ontwerp IJburg. In: De Architect, nr. 10, pp. 68-73.

Boelens, L., Ovink, H., Pálsdóttir, H.L., & Wierenga, E. (red.) (2011). Compacte Stad Extended. Agenda voor toekomstig beleid, onderzoek en ontwerp. Design and Politics #4. Rotterdam: Uitgeverij 010.

Boer, J. (2002, november). Zorgen om IJburg. Amsterdamse nieuwbouwwijk verliest zijn glans. In: NUL20, jaargang 1, nr. 5.http://www.nul20.nl/issue5/4vd_1

Bolhuis, G., Hartman, H., Mattie, E., Meijer, R., Oostenbrink, M., Roosenbeek, M., Schilt, J., & Stissi, V. (2000). De Atlas Gordel

-40. Amsterdam: Uitgeverij De Balie/Stedelijke Woningdienst Amsterdam.

Bolte, W., & Meijer, J. (1981). Van Berlage tot Bijlmer. Architektuur en stedelijke politiek. Nijmegen: SUN.

Bonjer, J. & Vereniging Natuurmonumenten (1996). Noodzaak van IJburg. In: NRC Handelsblad, 17 oktober, online.

Bonjer, J. (1997). IJburg is ongeïnspireerde bulldozerplanologie. In: NRC Handelsblad, 11 februari, online.

Bos, A. (1946). De stad der toekomst. De toekomst der stad. Een stedebouwkundige en sociaal-culturele studie over de groeiende stadsgemeenschap. Rotterdam: A. Voorhoeve.

Bos, A.W. (1916). Uitbreidingen van Amsterdam. Voordracht gehouden in de Vergadering van de Afdeeling voor Bouw- en Waterbouwkunde van 7 juli 1916. In: De Ingenieur, jaargang 31, nr. 50, pp. 965-969.

Bouman, O. (1997). De Bijlmermeer en de eisen van de tijd. In: Archis, nr. 3 (themanummer ‘De nieuwe Bijlmermeer’), pp. 8-13.

Bouw van IJburg mag beginnen van Raad van State (1997). In: De Volkskrant, 22 november, online.

Bouwdeskundigen bespraken Bijlmermeerproject. Prof. Thijsse: Liever andere plaats gekozen (1965). In: De Waarheid, 6 november, p. 6.

Braakensiek, J. (1916). Het nieuwe Uitbreidingsplan-Zuid. In: De Amsterdammer, 27 februari, nr. 2018, p. 11.

Braudel, F. (1949). La Méditerranée et le Monde Méditerranéen à l‘époque de Philippe II. Parijs: Armand Colin.

Braudel, F. (1979). Civilisation materielle, économie et capitalisme XVe-XVIIIe siècle. 1. Les Structures du quotidien, 2. Les Jeux de l‘échange, 3. Le Temps du monde. Parijs: Armand Colin; Nederlandse vertaling (1988): Beschaving, economie en kapitalisme (15de-18de eeuw). 3 delen. Amsterdam: Uitgeverij Contact.

Brinckmann, A.E. (1908). Platz und Monument. Untersuchungen zur Geschichte und Ästhetik der Stadtbaukunst in neuerer Zeit. Berlijn: Wasmuth. Herdruk (2000): Berlijn: Mann.

Brinckmann, A.E. (1911). Deutsche Stadtbaukunst in der Vergangenheit. Mit 39 Lageplänen und 78 Ansichten. Frankfurt am Main: Keller. Herdruk (1985): Braunschweig: Vieweg.

Brinkgeve, G. (1965). Bijlmer-plan. Markant punt in ontwikkeling. In: De Volkskrant, 4 juni, p. 7.

Bruijne, D., Van Hoogstraten, D., Kwekkeboom, W., & Luijten, A. (2002). Amsterdam Zuidoost. Centrumgebied Zuidoost en stedelijke vernieuwing Bijlmermeer 1992-2010. Bussum: Uitgeverij THOTH.

Bruyn, W.J. (1966). Grenzen van de doorschuiving. In: Ekonomische Statistische Berichten, 20 april.

Bureau Monumenten & Archeologie Gemeente Amsterdam (2014). Cultuurhistorische verkenning Restgebieden Zuidoost. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Bureau Voorlichting Gemeente Amsterdam & Balk, J.Th (1968), Bouwen en wonen in Amsterdam. Plan: deel A Bijlmermeer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Bureau Voorlichting Gemeente Amsterdam & Van Sluis, F.J. (1968a), Bouwen en wonen in Amsterdam. Plan: deel B en C Bijlmermeer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Bureau Voorlichting Gemeente Amsterdam & Van Sluis, F.J. (1968b), Bouwen en wonen in Amsterdam. Plan: deel D en E Bijlmermeer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Buurman, M., & Kloos, M. (red.) (1999). Godin van de Zuidas. De Minervalaan – as in tijd en ruimte. Amsterdam: Architectura & Natura.

Campagne tegen bouwplan IJmeer grieft B en W (1996). In: De Volkskrant, 24 september, online.

Casas Valle, D. (2008). Nieuwe kansen voor Plan Zuid. Amsterdam: AHK.

Casciato, M., Panzini, F., & Polano, S. (red.) (1980). Architektuur en volkshuisvesting. Nederland 1870-1940. Nijmegen: SUN.

Castex, J., Depaule, J.Ch., Panerai, Ph. (2003). De rationele stad. Van bouwblok tot wooneenheid pp. 92-142. Amsterdam: SUN. Oorspr. uitgave (1977): Formes urbaines. De l’ilot à la barre. Parijs: Parenthèses.

Choay, F. (1965). L’urbanisme: Utopies et réalités. Une anthologie. Parijs: Éditions du Seuil.

Choay, F. (1967). Sémiologie et urbanisme. In: Architecture d’aujourd’hui, nr. 132, juni-juli, pp. 8-10; tevens in: Choay, Banham, Baird, Van Eyck, Frampton, Rykwert & Silver, 1972.

Choay, F., Banham, R., Baird, G., Van Eyck, A., Frampton, K., Rykwert, J., Silver, N. (1972). Le sens de la ville. Parijs: Éditions du Seuil.

Claus en Kaan Architecten (1998, 15 oktober). IJburg interieur. Concept stadsontwerp. Amsterdam: Waterstad CV/IJburgermaatschappij/IJ-Delta.

Cleyndert, H. (1923). Het Plan-Berlage voor Amsterdam-Zuid en zijn noodzakelijke herziening. In: Tijdschrift voor Volkshuisvesting en Stedebouw, jaargang 4, nr. 9, pp. 251-258.

College B en W Amsterdam voor plannen IJburg (1996). In: NRC Handelsblad, 29 juni, online.

Commissie Hoogbouw-laagbouw (1961, februari). Laag of hoog bouwen en wonen? De keuze van de woonvormen naar het aantal bouwlagen. Alphen aan den Rijn: Samson.

Commissie voor de milieu-effectrapportage (1983, juni). Advies voor richtlijnen Milieu-effectrapport Woningbouwlocatie Amsterdam-Nieuw Oost. Utrecht: Commissie voor de milieu-effectrapportage.

Commissie voor de milieu-effectrapportage (1988, september). Toetsingsadvies over Milieu-effectrapport Woningbouwlocatie Amsterdam-Nieuw Oost (eerste fase Zeeburg). Utrecht: Commissie voor de milieu-effectrapportage.

Commissie voor de milieu-effectrapportage (1990, juni). Advies voor richtlijnen voor de inhoud van het aanvullend Milieu-effectrapport Woningbouwlocatie Amsterdam-Nieuw Oost, eerste fase. Utrecht: Commissie voor de milieu-effectrapportage.

Commissie voor de milieu-effectrapportage (1994, oktober). Advies voor richtlijnen voor het milieu-effectrapport Stadsuitbreiding Amsterdam Nieuw-Oost tweede fase. Utrecht: Commissie voor de milieu-effectrapportage.

Commissie voor de milieu-effectrapportage (1995, januari). Toetsingsadvies over het Aanvullend Milieu-effectrapport IJburg (Amsterdam Nieuw-Oost), eerste fase. Utrecht: Commissie voor de milieu-effectrapportage.

Commissie voor Welstand en Monumenten (2010). De Schoonheid van Amsterdam. 111 jaar welstandsadvisering. Deel 2 1940-1978. Amsterdam: Commissie voor Welstand en Monumenten.

Commissie voor Welstand en Monumenten (2010). Supervisoren hadden het nakijken bij bouw Bijlmer. In: Commissie voor Welstand en Monumenten, 2010, pp. 10-17.

Consortium mag dure woningen bouwen op IJburg (2001). In: De Volkskrant, 11 oktober, online.

Cuppen, C., Daalder, R., & Hibels, J. (2001, april). Natuur rond IJburg. In: StadenGroen, jaargang 4, nr. 1, pp. 1-20.

De Architekten Cie. (1998, 15 oktober). IJburg Haveneiland exterieur. Amsterdam: Waterstad CV/IJburgermaatschappij/IJ-delta.

De Architekten Cie., Claus en Kaan Architecten & Schaap en Stigter (1999, 23 april). IJburg Amsterdam. Haveneiland en Rieteilanden. Stadsontwerp. Amsterdam: Waterstad CV/IJburgmaatschappij/IJ-Delta.

De Architekten Cie., Claus en Kaan Architecten, & Schaap en Stigter (2000, maart). IJburg Haveneiland. In: OASE, nr. 53, pp. 83-92.

De Baar, P.P. (1990). Wonen in het IJmeer. Het nieuwe gezicht van de IJ-oevers. 4. In: Ons Amsterdam, jaargang 42, pp. 128-132.

De Baar, P.P. (1993). Hoogoord 57, de eerste Bijlmerwoning. 25 jaar Bijlmermeer op de vierkante hectare. In: Ons Amsterdam, nr.

, pp. 254-258.

De Baar, P.P. (1996). IJburg, droom of nachtmerrie. In: Ons Amsterdam, jaargang 48, pp. 234-239.

De Bazel, K.P.C. (1916). Berlage’s stedenbouw. In: De Bazel, Gratama & Kalff, 1916, pp. 52-56.

De Bazel, K.P.C., Gratama, J., & Kalff, J. (1916). Dr. H.P. Berlage en zijn werk. Rotterdam: Brusse.

De Bijlmer groeit. Maar vele bewoners hebben klachten (1969). In: De Waarheid, 31 januari, p. 7.

De Boer, N. (1983). De magere erfenis. In: Wonen-TA/BK, nr. 7, pp. 9-19.

De Boer, W.Th. (red.) (1992). Wolters’ Handwoordenboek Nederlands Koenen. Negentwintigste druk. Groningen/Utrecht/Antwerpen: Wolters.

De Boer, W.Th. (red.) (2006). Koenen Woordenboek Nederlands. Dertigste druk. Utrecht/Antwerpen: Koenen.

De Casseres, J.M. (1926). Stedebouw. Amsterdam: Van Looy.

De Gier, A. (1966). Het vraagstuk hoogbouw-laagbouw in de grote stad. In: Stedebouw en Volkshuisvesting, nr. 12, pp. 328-331.

De Gier, A. (1973). De zuid-oostelijke uitbreiding van Amsterdam. In: Dienst der Publieke Werken, 1973, pp. 1-7.

De Groot, R., & Schuiling, D. (1971). Analyse van de stedebouwkundige uitgangspunten van de planning voor de Bijlmer. Amsterdam: Vrije Universiteit.

De Haan, H. (2002). Wat mis ging met de twee-onder-één-dakkers op Rieteiland. In: De Volkskrant, 22 november, online.

De Hoog, M. & Misch, A. (2000). De verhouding tussen tijd en kwaliteit. Plannen voor Leidsche Rijn en IJburg. In: Harsema, Cusveller, Bijhouwer, Van Bolhuis, Van Keulen & Meyer, 2000, pp. 90-99.

De invloed van dr. Berlage of de ontwikkeling der Nederlandsche bouwkunst (1916). In: Bouwkundig Weekblad, jaargang 36, nr. 44, pp. 322-328, nr. 45, pp. 330-335.

De Jong, F. (red.) (1985). Stedebouw in Nederland. 50 jaar Bond van Nederlandsche Stedebouwkundigen. Zutphen: De

Walburg Pers.

De Jonge, D. (1990). De Bijlmermeer: een confrontatie van het Nieuwe Bouwen met de volkshuisvesting. In: De Bouwadviseur, nr. 6, pp. 18-20.

De Jonge, D., & Dijkhuis, J.H. (1976). De Bijlmermeer. Analyse van een stadsuitbreiding. Delft: TH Delft, Afdeling der Bouwkunde, Centrum voor Architectuuronderzoek.

De Lange, L., & Milanović, M. (2009, maart). De afronding van IJburg. In: PlanAmsterdam, jaargang 15, nr. 2, pp. 1-28.

De nieuwe stad in het Zuiden (1917). In: Algemeen Handelsblad, 22 oktober, avondblad, p. 5.

De Rooy, F., Val, W., & Vierboom, G. (2002, maart). IJburg in uitvoering. In: PlanAmsterdam, jaargang 8, nr. 2, pp. 1-24.

De Rooy, P. (red.) (2007). Geschiedenis van Amsterdam. Tweestrijd om de hoofdstad 1900-2000. Amsterdam: SUN.

De Ruijter, P. (1987). Voor volkshuisvesting en stedebouw. Utrecht: Matrijs.

De Saussure, F. (1916). Cours de linguistique générale. Lausanne/Parijs: Payot.

De slag om de kiezer... (1997). In: NRC Handelsblad, 15 maart, online.

...de strijd om IJburg (1997). In: NRC Handelsblad, 15 maart, online.

De uitbreiding-Zuid (1918). In: Nieuwe Rotterdamsche Courant, 14 juli, ochtendblad, p. 1.

De Vries, J. (1988). Nederland 1913. Een reconstructie van het culturele leven. Haarlem: Meulenhoff/Landshoff.

Dekker, D. (2016). De betonnen droom. De biografie van de Bijlmer en zijn eigenzinnige bouwmeester. Amsterdam: Thomas Rap.

Den Boon, C.A., & Hendrickx, R. (red.) (2015). Van Dale Groot woordenboek van de Nederlandse taal. Vijftiende uitgave. Utrecht/Antwerpen: Van Dale. [online geraadpleegd]

Dienst der Publieke Werken (z.j. (1973)). Stadsuitbreiding en -vernieuwing in Amsterdam. Brochure. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst der Publieke Werken, Afdeling Stadsontwikkeling (1965a, februari). Grondslagen voor de Zuid-Oostelijke stadsuitbreiding. Uitgangspunten en normen voor de stadsuitbreiding Zuidoost. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. Tekst tevens in: Mentzel, 1989, pp. 249-253. Kaarten tevens in: Van Stralen, 1998, pp. 33-64.

Dienst der Publieke Werken, Afdeling Stadsontwikkeling (1965b, december). Bijlmermeer. Programma hoog- en laagbouw en verkavelingstypen patiowoningen. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst der Publieke Werken, Afdeling Stadsontwikkeling (1968a, februari). Collectieve blokvoorzieningen in de Bijlmermeer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst der Publieke Werken, Afdeling Stadsontwikkeling (1968b, maart). Basisprogramma voor de hoogbouw in 9 bouwlagen in de Zuid-Bijlmer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst der Publieke Werken, Afdeling Stadsontwikkeling (1974), Bestemmingsplan Bijlmermeer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst der Publieke Werken, Sector Stadsontwikkeling (1970). Stedebouwkundige uitgangspunten van de Bijlmer. Realiseringsproblemen en doelstellingen van de Zuid-Bijlmer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening & ARCAM (2013). Dromen over Centrumeiland. Verkenning. Amsterdam: Gemeente Amsterdam/ARCAM.

Dienst Ruimtelijke Ordening (1993a, mei). Milieu-effectrapport Nieuw-Oost Eerste fase. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening (1993b, november). Nieuw-Oost. Ontwikkelingsschets ‘93. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening (1995, 4 april). Concept Ontwerp-bestemmingsplan IJburg Eerste fase. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening (1996, 22 augustus). Bestemmingsplan IJburg, eerste fase. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening (1997). Amsterdam Open Stad. Structuurplan 1996. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening (1998). Ontwerp voor Zeeburgereiland. Amsterdam: Projectbureau IJburg.

Dienst Ruimtelijke Ordening (2001). Nota Perspectief IJburg. Amsterdam: Projectbureau IJburg.

Dienst Ruimtelijke Ordening (2009, 20 mei). Bestemmingsplan IJburg tweede fase. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening (2013, 25 juni). Bestemmingsplan IJburg 1e fase. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening, de Architekten Cie. & Claus en Kaan Architecten (2003, november). Haveneiland en Rieteiland Oost. Stedenbouwkundig Plan. Amsterdam: Projectbureau IJburg.

Dienst Ruimtelijke Ordening, de Architekten Cie. & Claus en Kaan Architecten (2004, maart). Havenkwartier Haveneiland Oost. Stedenbouwkundig deelplan. Amsterdam: Projectbureau IJburg.

Dienst Ruimtelijke Ordening, De Architekten Cie., & Claus en Kaan Architecten (1999, 25 oktober). Haveneiland en Rieteilanden West. Stedenbouwkundig Plan. Amsterdam: Projectbureau IJburg.

Dienst Ruimtelijke Ordening, Projektgroep Zeeburg/Nieuw-Oost (1988, mei). Amsterdam Nieuw-Oost Eerste Fase. Concept-Nota van Uitgangspunten. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

INH

Dienst Ruimtelijke Ordening, Projektgroep Zeeburg/Nieuw-Oost (1990a, januari). Amsterdam Nieuw-Oost Eerste Fase. Nota van Uitgangspunten. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Ruimtelijke Ordening, Projektgroep Zeeburg/Nieuw-Oost (1990b, februari). Startnotitie Aanvullende MER. Nieuw-Oost Eerste fase. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dienst Volkshuisvesting, Afdeling Plankwaliteit (november 1969). Collectieve blokvoorzieningen in de Bijlmermeer 2. Collectieve blokvoorzieningen, verhuurbare ruimten en ruimten woningbouwverenigingen in de Bijlmermeer. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

Dijkhuis, J.H. (1975). Bijlmermeer van binnen. Een grootschalige hoogbouw-wijk beoordeeld door bewoners. Delft: TH Delft, Afdeling der Bouwkunde, Centrum voor Architektuuronderzoek.

Dijkhuis, J.H., Ferf-Van den Broeke, I.M.C., Van der Maesen, L.G.J., Melger, R., & Klaren, M. (1975). Collectieve ruimten Bijlmermeer. Analyse van een verschijnsel. Amsterdam: Beheersgroep Bijlmermeer.

Dings, M. (red.) (2006). De stad. Rotterdam: Uitgeverij 010.

Discussie over IJburg ‘eenzijdig’ (1996). In: NRC Handelsblad, 30 december, online.

Drewes, J.B., (red.) (1966). Koenen Verklarend Handwoordenboek der Nederlandsche Taal. Zesentwintigste druk. Groningen: Wolters-Noordhoff.

Du Laing, H. (1973). Het proces van stadsuitbreiding. Case-studie: de Amsterdamse stadsuitbreiding Bijlmer. Afstudeerscriptie KU Leuven. Leuven: KU Leuven, Faculteit voor toegepaste wetenschappen.

Eco, U. (1968). La struttura assente. La ricerca semiotica e il metodo strutturale. Milaan: Bompiani.

Een plan voor het Haveneiland van IJburg (1998). In: Harsema, Cusveller, Bijhouwer, Van Bolhuis, Van Keulen & Meyer, 1998, pp. 94-95.

Eerste arken IJburg gearriveerd (2001). In: De Volkskrant, 2 mei, online.

Eerste bewoners IJburg (2002). In: Ons Amsterdam, jaargang 54, p. 378.

Eerste nieuwbouwplan Bijlmermeer ingediend. Ruime kamers, maar hoge huren (1966). In: De Waarheid, 28 juni, p. 4.

Egmond, M. (1983). Pakket maatregelen voor onderhoud en verbetering van Bijlmermeer. In: Bouw, nr. 2, pp. 28-33.

Eisler, M. (1916). H.P. Berlage und sein Erweiterungsplan Amsterdam-Süd. In: Der Städtebau, jaargang 13, pp. 112-115.

Elfrink, R., Lambert, D., & Polderman, P. (red.) (1992). Berlage en de toekomst van Amsterdam Zuid. Rotterdam: Uitgeverij 010.

Er komt tekening in de Bijlmer. Maar gezinnen met kinderen blijven weg (1970). In: De Waarheid, 4 juni, p. 7.

Erdogan, A., & ‘t Hart, J. (2001a). IJburg krijgt toch goedkope koophuizen. In: De Volkskrant, 15 juni, online.

Erdogan, A., & ‘t Hart, J. (2001b). ‘Blokkendozen à la Berlage, dat is goede stedenbouw’. In: De Volkskrant, 18 juni, online.

Evans, R. (1986). Translations from Drawing to Building. In: AA Files, nr. 12, pp. 3-18.

Evans, R. (1995). The Projective Cast. Architecture and Its Three Geometries. Cambridge, MA/Londen: The MIT Press.

Evers, F. (1997). Natuurbescherming vult politiek vacuüm. In: NRC Handelsblad, 8 april, online.

Fischer, L. (2001). Die Insel und die Stadt. Neugründung von Ijburg (sic) bei Amsterdam. In: Bauwelt, nr. 21, pp. 32-37

Fockema Andreae, J.P. (1912). De hedendaagsche stedenbouw. Utrecht: De Haan.

Forty, A. (2003). Words and Buildings. A Vocabulary of Modern Architecture. Londen: Thames & Hudson.

Fraenkel, F.F. (1976). Het Plan Amsterdam-Zuid van H.P. Berlage. Met een catalogus van uitgevoerde bouwwerken en een register van architecten. Dissertatie Rijksuniversiteit Utrecht. Alphen aan den Rijn: Canaletto.

Frege, G. (1892). Über Sinn und Bedeutung. In: Zeitschrift für Philosophie und philosophischen Kritik, Band 100/1, pp. 25.50.

Gaillard, K., & Dokter, B. (1992). Berlage en Amsterdam Zuid. Rotterdam: Uitgeverij 010.

Garage-paradijs. Bouwplan voor 1116 woningen in Bijlmer (1966). In: De Telegraaf, 29 juni, p. 19.

Gauthiez, B. (2003). Espace urbain. Vocabulaire et morphologie. Parijs: Centre des monuments nationaux/Monum, Éditions du patrimoine.

Geddes, P. (1915). Cities in Evolution. An Introduction to the Town Planning Movement and to the Study of Civics. Londen: Williams & Norgate.

Geerts, G., & Heestermans, H. (red.) (1992). Van Dale Groot woordenboek der Nederlandse taal. Twaalfde uitgave in de nieuwe spelling. Utrecht/Antwerpen: Van Dale.

Geld voor tram voorwaarde voor bouw woonwijk IJburg (1998). In: De Volkskrant, 29 januari, online.

Gellings, P. (2005). Zuidelijke Wandelweg. Breda: De Geus.

Gemeenteraad Amsterdam (1904). 11° Uitbreidingsplan voor dat gedeelte der Gemeente, hetwelk gelegen is in en nabij den Binnendijkschen Buitenvelderschen polder tusschen Amstel en Schinkel. Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 1299-1316. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (21 december 1904)

Gemeenteraad Amsterdam (1905). 11° Uitbreidingsplan voor dat gedeelte der Gemeente, hetwelk gelegen is in en nabij den Binnendijkschen Buitenvelderschen polder tusschen Amstel en Schinkel. Voortzetting der behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 14-57. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (11 januari 1905)

Gemeenteraad Amsterdam (1917). 19° Nieuw plan van uitbreiding voor het zuidelijk gedeelte der Gemeente. Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 1967-2056. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (25 en 26 oktober 1917)

Gemeenteraad Amsterdam (1966a). 15° Bouw van 1116 woningen c.a. in de Bijlmermeer (no. 566). Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 1165-1172. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (24 juni 1966)

Gemeenteraad Amsterdam (1966b). 13° Bouw van 2477 woningen c.a. in deel B en 2511 woningen c.a. in deel C van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer (no. 905-906). Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 1573-1591. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (2 november 1966)

Gemeenteraad Amsterdam (1967a). 12° Bouw van 1808 woningen in deel D van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer (no. 348). Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 916-920. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (3 mei 1967)

Gemeenteraad Amsterdam (1967b). 27° Bouw van 1816 woningen c.a. in deel E van het uitbreidingsgebied-Bijlmermeer (

no. 559). Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 1193-1195. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (28 juni 1967)

Gemeenteraad Amsterdam (1970). 15° Bouw van een collectieve ruimte tussen woonblokken in deel A van de Bijlmermeer

(no. 1346). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 2780-2785. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

(23 december 1970)

Gemeenteraad Amsterdam (1971). 35° Preadvies van Burgemeester en Wethouders van 2 maart 1971, op de nota van het raadslid Matteman c.s. van 23 december 1970, no. 1408, inzake de Bijlmermeer. Behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2, pp. 1401-1451. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. (29 april 1971)

Gemeenteraad Amsterdam (1994). 41 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 30 juni 1994 inzake beoordeling van het investeringsakkoord Vinex voor de gemeente Amsterdam (nr. 499); 42 Voordracht van B en W van 30 juni 1994 tot het beschikbaar stellen van een aanvullend krediet ter dekking van de extra voorbereidingskosten van het project Nieuw-Oost

(nr. 507). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (13 juli 1994)

Gemeenteraad Amsterdam (1995a). 10 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 2 januari 1995 tot naamgeving aan de geplande woningbouwlocatie Nieuw-Oost in het IJ-meer (nr. 18). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (11 januari 1995)

Gemeenteraad Amsterdam (1995b). 21 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 23 maart 1995 tot het sluiten van het uitvoeringsconvenant Vinex (nr. 173). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 april 1995)

Gemeenteraad Amsterdam (1995c). 10 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 16 november 1995 tot vaststelling van het ontwerp-Plan van Aanpak ROM-IJmeer (nr. 719). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (29 november 1995)

Gemeenteraad Amsterdam (1996a). 26 Notitie van Burgemeester en Wethouders van 30 mei 1996 inzake de inrichting van het besluitvormingsproces met betrekking tot IJburg (nr. 274). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam:

Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (12 juni 1996)

Gemeenteraad Amsterdam (1996b). 14 Vaststelling van de Nota van Uitgangspunten Ontwerp voor IJburg (nr. 379); 15

Vaststelling van het bestemmingsplan IJburg (nr. 397); 16 Vaststelling van het Stedenbouwkundig Programma van Eisen voor het Haveneiland en Rietlanden IJburg (nr. 391); 17 Rapportage Evaluatie aanleg proefeiland IJburg (nr. 392); 18 Rapportage inrichting Diemerzeedijk (nr. 393); 19 Openbaar-vervoersontsluiting IJburg (nr. 394); 20 Aangaan van de intentie-

overeenkomst IJburg (nr. 395); 21 Aanleg van IJburg (nr. 380); 21A Kennisgeving van het referendum-initiatief met betrekking tot de voordracht inzake de aanleg van IJburg (nr. 402). Gezamenlijke behandeling. In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(4 september 1996)

Gemeenteraad Amsterdam (1996c). 26 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van november 1996 inzake definitief referendumverzoek met betrekking tot de aanleg van IJburg, de datumbepaling; tevens beantwoording raadsadressen over koppeling referenda IJburg en Noord-Zuidlijn (nr. 733). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (27 november 1996)

Gemeenteraad Amsterdam (1997a). 26 Advies van de Commissie voor bezwaar- en verzoekschriften van 5 maart 1997 op een bezwaarschrift tegen raadsbesluiten in verband met de aanleg van IJburg (nr. 134). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (19 maart 1997)

Gemeenteraad Amsterdam (1997b). 24 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 1 april 1997 inzake de besluitvorming naar aanleiding van de uitslag van het op 16 maart 1997 gehouden referendum over de aanleg van IJburg (nr. 166). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (2 april 1997)

Gemeenteraad Amsterdam (1997c). 17 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 3 april 1997 inzake het tweede voorbereidingskrediet IJburg (nr. 175); 18 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 3 april 1997 inzake het derde voorbereidingskrediet IJburg (nr. 187). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (16 april 1997)

Gemeenteraad Amsterdam (1997d). 7 Advies van de Commissie voor beroep- en bezwaarschriften van 21 augustus 1997 naar aanleiding van besluiten met betrekking tot de aanleg van IJburg (nr. 429). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (3 september 1997)

Gemeenteraad Amsterdam (1997e). 15 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 4 september 1997 tot vaststelling van het tracé voor de IJ-tram (nr. 450). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (17 september 1997)

Gemeenteraad Amsterdam (1998a). 20 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 5 januari 1998 inzake het basismodel natuurontwikkeling vóór de Waterlandse kust (nr. 1). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (21 januari 1998).

Gemeenteraad Amsterdam (1998b). 26 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 5 februari 1998 tot het bouwrijp maken van het eerste deel van het Haveneiland en De Rietlanden (nr. 80). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (18 februari 1998).

Gemeenteraad Amsterdam (1998c). 27 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 5 februari 1998 tot het aangaan van de samenwerkingsovereenkomst Haveneiland en Rietlanden IJburg (nr. 81); 27A Nota van wijziging van Burgemeester en Wethouders van 13 februari 1998 op de voordracht inzake het aangaan van de samenwerkingsovereenkomst Haveneiland en Rietlanden IJburg (nr. 106); 27B Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 13 februari 1998 tot vaststelling van het Stedenbouwkundig Plan voor het Haveneiland en de Rietlanden (nr. 105). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (18 februari 1998).

Gemeenteraad Amsterdam (1998d). 12 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 1 oktober 1998 tot verwerving van ondergrond in IJburg (nr. 513); 13 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 1 oktober 1998 tot instemming met de concept-Overeenkomst waterbeheer IJburg (nr. 516); 14 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 6 oktober 1998 tot verkabeling en omhanging van hoogspanningslijnen ter plaatse van IJburg (nr. 525). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(14 oktober 1998).

Gemeenteraad Amsterdam (1998e). 19 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 12 november 1998 tot instemming met het Convenant Natuurontwikkelingsfonds IJmeer (nr. 692). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (25 november 1998).

Gemeenteraad Amsterdam (1998f). 24 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 26 november 1998 tot wijziging van de samenwerkingsovereenkomst voor het Haveneiland en de Rietlanden IJburg (nr. 764). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(9 december 1998).

Gemeenteraad Amsterdam (1999a). 17 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 4 februari 1999 tot voorbereiding van een herziening van bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 63). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (17 februari 1999).

Gemeenteraad Amsterdam (1999b). 32 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 2 juli 1999 inzake een grenscorrectie tussen Amsterdam en Diemen inzake de aanleg van IJburg (nr. 374); 33 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 2 juli 1999 tot het aangaan van een convenant tussen Diemen en Amsterdam (nr. 375); 30 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 2 juli 1999 inzake het Stedenbouwkundig Programma van Eisen voor het Steigereiland van IJburg (nr. 373); 31 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 2 juli 1999 inzake de kredietaanvraag met betrekking tot het Steigereiland IJburg (nr. 356). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (14 juli 1999)

Gemeenteraad Amsterdam (2000a). 16A Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 13 januari 2000 tot vaststelling van het Stedenbouwkundig Plan voor het Haveneiland en de Rieteilanden-west (nr. 27); 16B Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 4 januari 2000 tot vaststelling van de gewijzigde Samenwerkingsovereenkomst voor het Haveneiland en de Rieteilanden (nr. 10); 16C Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 13 januari 2000 tot vaststelling van uitwerking I van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 28). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (9 februari 2000)

Gemeenteraad Amsterdam (2000b). 6 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 6 april 2000 tot verplaatsing van de rioolwaterzuiveringsinstallaties Oost en Zuid (nr. 264). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (19 april 2000)

Gemeenteraad Amsterdam (2000c). 8 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 26 april 2000 ten geleide van de Nota de Oostelijke eilanden van IJburg (nr. 307). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (10 mei 2000)

Gemeenteraad Amsterdam (2000d). 22 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 7 juli 2000 tot vaststelling van uitwerking 2 van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 485). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (19 juli 2000).

Gemeenteraad Amsterdam (2000e). 15 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 2 november 2000 tot uitvoering van het natuurontwikkelingsproject Waterlandse kust (nr. 687). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (15 november 2000).

Gemeenteraad Amsterdam (2000f). 25 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 21 november 2000 tot vaststelling van het Stedenbouwkundig Plan voor het Steigereiland van IJburg (nr. 862). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd]

(29 november 2000)

Gemeenteraad Amsterdam (2001a). 13 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 25 januari 2001 tot vaststelling van uitwerking 3 van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 22). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (7 februari 2001)

Gemeenteraad Amsterdam (2001b). 21 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 8 februari 2001 tot het aangaan van een samenwerkingsovereenkomst inzake verkoop en verhuur van marktwoningen op het Haveneiland en de Rietlanden IJburg

(nr. 62). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (21 februari 2001)

Gemeenteraad Amsterdam (2001c). 38 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 21 juni 2001 tot vaststelling van uitwerking 5 van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 425); 37 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 21 juni 2001 tot vaststelling van uitwerking 4 van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 382); . In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/

[online geraadpleegd] (4 juli 2001)

Gemeenteraad Amsterdam (2001d). 22 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 15 november 2001 tot vaststelling van nieuwe programma-afspraken over Haveneiland en Rieteilanden-west met de consortia IJburg (nr. 873); 23 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 15 november 2001 tot vaststelling van nieuwe afspraken over ontwerp en aanleg openbare ruimte Haveneiland en Rieteilanden-west met de bouwconsortia IJburg (nr. 851); . In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd](28 november 2001)

Gemeenteraad Amsterdam (2002a). 6 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 23 mei 2002 tot vaststelling van de uitwerking 6/partiële herziening van uitwerking 1 van het bestemmingsplan IJburg, eerste fase (nr. 330); 9 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 23 mei 2002 inzake het project Haveneiland/Rieteilanden (nr. 327); 10 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 23 mei 2002 tot realisatie van de eerste fase van de oostelijke ontsluitingsroute van IJburg (nr. 326); 23 Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 15 november 2001 tot vaststelling van nieuwe afspraken over ontwerp en aanleg openbare ruimte Haveneiland en Rieteilanden-west met de bouwconsortia IJburg (nr. 851); . In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (5 juni 2002)

Gemeenteraad Amsterdam (2002b). 20A Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 10 oktober 2002 tot vaststelling van het bestemmingsplan IJburg, tweede fase, en vaststelling van hogere geluidswaarden dan gesteld in de wet (nr. 557); 20B Voordracht van Burgemeester en Wethouders van 10 oktober 2002 tot instemming met het perspectief IJburg 2001 (nr. 558). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 2. Amsterdam: Gemeente Amsterdam.

http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (23 oktober 2002)

Gemeenteraad Amsterdam (2002c). Nr. 316/558 Perspectief IJburg (nr. 558). In: Gemeenteblad van Amsterdam, Afdeling 3A. Amsterdam: Gemeente Amsterdam. http://zoeken.amsterdam.raadsinformatie.nl/ [online geraadpleegd] (25 oktober 2002)

Gemeenteraad A

Downloads

Published

2018-06-07

How to Cite

Hoekstra, M. (2018). Stedebouwkundig(e) ontwerpen in woorden: Honderd jaar stedebouwkundige begrippen. A+BE | Architecture and the Built Environment, 8(15), 1–472. https://doi.org/10.7480/abe.2018.15.2401