Uitgever
Artikelen
-
The Martenahuis in Franeker contains a special room whose walls and ceiling are decorated with vast paintings on canvas. Such fully painted rooms were very popular in the northern Dutch provinces from the last quarter of the seventeenth century and were called ‘painted rooms’ or ‘rooms in the round’. Owing to later additions and alterations, the painted room in the Martenahuis presents a disjointed picture today. The room’s original appearance has been reconstructed with the help of material-technical, art-historical and archival research. It transpires that all the elements of the room were meticulously coordinated with one another, which provides insight into the intentions of the client and the artists involved.The now white-painted flat wooden architectural elements were originally painted with a reddish-brown trompe l’oeil representation which, together with the paintings inserted into them, created the illusion of a richly decorated classical pavilion overlooking Arcadian landscapes. Technical research revealed – in contrast to what the literature had previously suggested – that all the landscape hangings, as well as the central ceiling piece and the eight original wainscot paintings, were part of a single series made especially for this room. Archival research has shown that the room came into being in or shortly after 1701, following the departure in August 1701 of the young Frisian stadholder Johan Willem Friso (1687-1711), who had stayed there while studying at Franeker University. The construction of the room was part of a large-scale renovation commissioned by the wealthy regent Suffridus Westerhuis (1668-1731), who had acquired the building in 1694. Various prints by the French architect Daniel Marot (1661-1752) served as inspiration for the room’s design. Those designs were all published before 1703. There are no elements dating back to Marot’s inventions from or after 1703, such as those included in his collected edition of 1712, whereas this is regularly the case in Frisian buildings built after 1703. As such, the painted room in the Martenahuis is one of the earliest examples of the Marot style in an upper middle-class mansion. The ambitious Suffridus Westerhuis presented himself as a modern and wealthy man of standing by having his house renovated in line with the latest architectural and interior design ideas. What’s more, the painted room he created directly mirrored Marot’s designs for Willem III (1650-1702) and his inner circle.
One of the artists Westerhuis chose to do the landscape paintings in his reception room was the painter Jan van Bunnik (1654-1733), who created decorations for the palaces of the stadholder-king and for the country houses of his entourage. In seeking to align himself with the Republic’s highest echelons, Westerhuis was presenting himself as an administrator of high standing. Westerhuis took a keen interest in gardening and the study of nature, a highly appropriate pastime for a prominent figure at that time. As such, his choice of landscape hangings as wall decoration was quite apt. The contemplation of such landscapes was viewed at the time as a form of relaxation after onerous administrative duties. Architecture, paintings and client turn out to be inextricably linked in the Martenahuis room – a connection which, after having been concealed for centuries, has been brought to light by this recent research project.
The Martenahuis in Franeker contains a special room whose walls and ceiling are decorated with vast paintings on canvas. Such fully painted rooms were very popular in the northern Dutch provinces from the last quarter of the seventeenth century and were called ‘painted rooms’ or ‘rooms in the round’. Owing to later additions and alterations, the painted room in the Martenahuis presents a disjointed picture today. The room’s original appearance has been reconstructed with the help of material-technical, art-historical and archival research. It transpires that all the elements of the room were meticulously coordinated with one another, which provides insight into the intentions of the client and the artists involved.The now white-painted flat wooden architectural elements were originally painted with a reddish-brown trompe l’oeil representation which, together with the paintings inserted into them, created the illusion of a richly decorated classical pavilion...
The Martenahuis in Franeker contains a special room whose walls and ceiling are decorated with vast paintings on canvas. Such fully painted rooms were very popular in the northern Dutch provinces from the last quarter of the seventeenth century and were called ‘painted rooms’ or ‘rooms...
-
Given that the polder boezem* system, and in particular its network structure, is crucial to the spatial identity of the Dutch cultural landscape, a thorough cultural- historical understanding of that system is a precondition for the effective implementation of necessary future changes to the system. The boezem system in the western part of the Netherlands evolved over a period of more than five hundred years and exhibits considerable local differences in structure and form. It developed in response to a combination of a falling ground level and a rising sea level, which meant that excess water could no longer be drained without additional measures. Existing streams, watercourses and canals were accordingly diked in, modified and connected to one another to store water from the neighbouring polders or discharge it into the water outside the dikes. Within this system, a water level was established somewhere between the water levels inside and outside the dikes. To bridge the difference, sluices and pumping stations were built at discharge points. In order to fully understand the boezem system in the Randstad** study area, several different landscape layers were investigated. To determine the landscapearchitectural character, drawings were made based on historical maps and reconstructions, such as paleogeographic maps. The drawings were made using the overlay technique, which entails the superimposition of information from different historical sources. Each final drawing represents a reduction of information about the topic under consideration. This approach revealed three distinct landscape layers: the natural, the cultural-technical and the urban. The natural landscape layer is a reflection of geological formation: the landscape as shaped by the forces of nature. The cultural-technical landscape layer arose out of the confrontation between the natural landscape and the land reclamation grid. The urban landscape layer represents a further modification and transformation of the two previous layers. In the Randstad study area, boezems were created in a variety of landscape types: the coastal zone, the river landscape, the fenland areas and the marine clay landscape with polders. Each type of landscape has its own peculiarities, differences and similarities when it comes to the form of the storage basin (boezem). This shows that the boezem is not just an important link in the water management system; it is also an important spatial carrier of the various landscapes. Once identified and defined, those qualities can play a role in the preservation of the identity of the ever-changing landscape. The research method outlined in this article can be applied to a variety of water systems and can be of use in a revaluation of culturally and historically significant water systems worldwide.
Translator’s note:
* a boezem is a dike-enclosed storage basin created to manage excess water in the water network
** the Randstad is a conurbation in the west of the Netherlands, flanked by the cities of Amsterdam, The Hague, Rotterdam and Utrecht
Given that the polder boezem* system, and in particular its network structure, is crucial to the spatial identity of the Dutch cultural landscape, a thorough cultural- historical understanding of that system is a precondition for the effective implementation of necessary future changes to the system. The boezem system in the western part of the Netherlands evolved over a period of more than five hundred years and exhibits considerable local differences in structure and form. It developed in response to a combination of a falling ground level and a rising sea level, which meant that excess water could no longer be drained without additional measures. Existing streams, watercourses and canals were accordingly diked in, modified and connected to one another to store water from the neighbouring polders or discharge it into the water outside the dikes. Within this system, a water level was established somewhere between the water levels inside and outside the dikes. To bridge the...
Given that the polder boezem* system, and in particular its network structure, is crucial to the spatial identity of the Dutch cultural landscape, a thorough cultural- historical understanding of that system is a precondition for the effective implementation of necessary future changes to the...
-
Who created the Dolhuisvrouw (Madhouse Woman) and when? The debate surrounding these questions can be traced back to two art historians, Elisabeth Neurdenburg and Juliane Gabriels. This article provides a response to Frits Scholten’s article on the subject in Bulletin KNOB no. 1, 2017, a few additions to my own article in Bulletin KNOB no. 2, 2016, and a conclusion about the art-historical context of the attribution of the Dolhuisvrouw. Scholten, who is in agreement with Gabriels’ 1930 monograph, Artus Quellien, de Oude ‘Kunstryck belthouwer’, quotes part of her argumentation and fully endorses her attribution of the Dolhuisvrouw to Artus Quellinus. However, Scholten fails to mention a crucial footnote in a later article by Neurdenburg in the 1943 Oudheidkundig Jaarboek, in which Gabriels declares that she now supports the statue’s attribution to Hendrick de Keyser. Various earlier authors have linked the appearance of the Dolhuisvrouw to a renovation in 1615, and thus to the working life of Hendrick de Keyser. Such an early date seems unlikely because the Dolhuisvrouw is absent from a meticulous map drawn in 1625 by Balthasar Floris, which shows the divided courtyard minus the statue. In the context of this debate, it is important to consider the work of Gerrit Lambertsen, Hendrick de Keyser’s pupil. Apart from a test piece in wood, Lambertsen worked exclusively in sandstone, without signing his work. Although the Dolhuisvrouw has a smooth finish, the plinth exhibits the typical input of a stone mason – of someone who is familiar with sandstone. A reference to styles proves to be of little direct use in arriving at a more accurate dating of the Dolhuisvrouw. Nowadays there are better arguments for dating the statue to the first half of the seventeenth century. Owing to a Calvinist prohibition on licentious nudity, it is likely that the statue initially stood indoors, but historical clues have been discovered that for the time being support Gerrit Lambertsen’s authorship in the second quarter of the century. For an older generation of art historians, form was all-decisive and some did not even mention material and finish. The great masters of the seventeenth century did indeed work in various materials or sought out other specialists to have their works realized in bronze or terracotta. Hendrik de Keyser and his pupil Gerrit Lambertsen both had their own workshops at different points in time, but had a lot in common in terms of origins, style and technique. This was acknowledged by Neurdenburg, as was the comparable relationship between the younger baroque sculptors from the southern Netherlands, Artus Quellinus and Rombout Verhulst. As in painting, older generations of art historians carried out pioneering work, but they looked for ‘geniuses’ in a much too small pool of talent. With selective quotations and attributions Scholten is himself continuing to contribute to what he calls ‘a stubborn misunderstanding’ requiring correction and qualification.
Who created the Dolhuisvrouw (Madhouse Woman) and when? The debate surrounding these questions can be traced back to two art historians, Elisabeth Neurdenburg and Juliane Gabriels. This article provides a response to Frits Scholten’s article on the subject in Bulletin KNOB no. 1, 2017, a few additions to my own article in Bulletin KNOB no. 2, 2016, and a conclusion about the art-historical context of the attribution of the Dolhuisvrouw. Scholten, who is in agreement with Gabriels’ 1930 monograph, Artus Quellien, de Oude ‘Kunstryck belthouwer’, quotes part of her argumentation and fully endorses her attribution of the Dolhuisvrouw to Artus Quellinus. However, Scholten fails to mention a crucial footnote in a later article by Neurdenburg in the 1943 Oudheidkundig Jaarboek, in which Gabriels declares that she now supports the statue’s attribution to Hendrick de Keyser. Various earlier authors have linked the appearance of the Dolhuisvrouw to a renovation in 1615, and thus...
Who created the Dolhuisvrouw (Madhouse Woman) and when? The debate surrounding these questions can be traced back to two art historians, Elisabeth Neurdenburg and Juliane Gabriels. This article provides a response to Frits Scholten’s article on the subject in Bulletin KNOB no. 1, 2017, a few...
Boekbesprekingen
-
(…) De langetermijngeschiedenis van een gebied is nauwelijks meer door een enkele auteur te schrijven. De Landschapsbiografie van de Drentsche Aa is dan ook het werk van een reeks van auteurs: fysisch-geografen, ecologen, archeologen en historisch-geografen. Het boek geeft een overzicht van de landschapsgeschiedenis, beginnend bij het natuurlijke landschap en vervolgens chronologisch van de oudste bewoners tot heden. Het deel over het esdorpenlandschap is verdeeld in hoofdstukken over de dorpen en boerderijen, de essen, de beekdalen, de heidevelden en de bossen. In de hoofdstukken over het moderne landschap komen de ruimtelijke ordening, het toerisme, de veranderingen in de landbouw en het natuurbeheer aan bod. In tussenhoofdstukken komen individuele bewoners en betrokkenen aan het woord. Het resultaat is een volumineus, prachtig geïllustreerd en zeer leesbaar boek. Alles wordt uit de kast gehaald om het verhaal zo helder mogelijk te brengen: oude en moderne kaarten, digitale terreinmodellen, artistieke reconstructies, oude en recente foto’s, archiefstukken enzovoort. Dat het boek in een behoefte voorziet, blijkt uit de tweede druk die in 2016 verscheen. (…)
De landschapsarchitect van dienst is niet de eerste de beste. Berno Strootman is bekend door zijn liefdevolle en goed onderbouwde plannen voor historische landschappen en is, getuige zijn recente benoeming tot Rijksadviseur, iemand die ook in zijn eigen discipline in hoog aanzien staat. Na het uitkomen van de Landschapsbiografie van de Drentsche Aa kreeg hij opdracht om zijn oudere Landschapsvisie voor de Drentsche Aa uit 2004 te actualiseren. Bij het samenstellen van de nieuwe landschapsvisie hebben bewoners, ondernemers (vooral landbouwers), studenten en externe deskundigen meegedacht. Het resultaat is de Landschapsvisie 2.0, die door de gebruikte zuurstokkleuren al even eenvoudig in de boekenkast is terug te vinden als de vuistdikke Landschapsbiografie.
Vergelijking van de oude met de nieuwe Landschapsvisie toont enerzijds veel overeenkomsten, maar laat anderzijds ook de verbeterde kennisstand zien. De nadruk ligt, net als in de oude Landschapsvisie, op de drie belangrijkste landschapseenheden: beekdalen, essen en velden. De visie biedt aanknopingspunten om die gebieden, die elk hun eigen kenmerken hebben, beter herkenbaar en beleefbaar te maken. Daar naast worden historische objecten beter ingepast en bevat de visie een groot aantal ideeën voor afzonderlijke plekken, soms ook voor rehabilitatie van plekken die aan eigen karakter hebben ingeboet.(…) De langetermijngeschiedenis van een gebied is nauwelijks meer door een enkele auteur te schrijven. De Landschapsbiografie van de Drentsche Aa is dan ook het werk van een reeks van auteurs: fysisch-geografen, ecologen, archeologen en historisch-geografen. Het boek geeft een overzicht van de landschapsgeschiedenis, beginnend bij het natuurlijke landschap en vervolgens chronologisch van de oudste bewoners tot heden. Het deel over het esdorpenlandschap is verdeeld in hoofdstukken over de dorpen en boerderijen, de essen, de beekdalen, de heidevelden en de bossen. In de hoofdstukken over het moderne landschap komen de ruimtelijke ordening, het toerisme, de veranderingen in de landbouw en het natuurbeheer aan bod. In tussenhoofdstukken komen individuele bewoners en betrokkenen aan het woord. Het resultaat is een volumineus, prachtig geïllustreerd en zeer leesbaar boek. Alles wordt uit de kast gehaald om het verhaal zo helder mogelijk te brengen: oude en moderne...
(…) De langetermijngeschiedenis van een gebied is nauwelijks meer door een enkele auteur te schrijven. De Landschapsbiografie van de Drentsche Aa is dan ook het werk van een reeks van auteurs: fysisch-geografen, ecologen, archeologen en historisch-geografen. Het boek geeft een...
-
Nieuw-West: parkstad of stadswijk. De vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam verschijnt bijna tien jaar na de Atlas van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam. De geplande en de geleefde stad van Ivan Nio, Arnold Reijndorp en Wouter Veldhuis. Daarin stonden ‘het gebruik en de betekenis van de voorzieningen en openbare ruimten voor verschillende groepen bewoners’ centraal. Bij de verschijning in 2008 was de stedelijke vernieuwing weliswaar in volle gang, de resultaten waren echter nog niet zichtbaar.
In het onderhavige boek stellen de auteurs de vraag ‘hoe de verandering in de geplande stad de alledaagse
stad heeft veranderd, in positieve of negatieve zin’. De geplande stad is de bedachte, de ontworpen stad die door de stedelijke vernieuwing werd veranderd; de alledaagse stad of de geleefde stad is de manier waarop de bewoners de stad beleven, welke voorzieningen ze gebruiken en hoe ze een stempel drukken op de openbare ruimte. Om de relatie tussen de stedelijke vernieuwing en de sociaal-culturele dynamiek te onderzoeken, zijn zowel kwantitatieve (statistische gegevens) als kwalitatieve onderzoeksmethoden observaties en groepsgesprekken met bewoners) gebruikt. Deze gegevens vormden de basis voor een reeks statistische en thematische kaarten die tevens de veranderingen ten opzichte van 2004 tonen. Daarnaast zijn er analysetekeningen gemaakt en werden vier voorbeeldgebieden geselecteerd die aan een ruimtelijk-morfologische en een sociologische analyse zijn onderworpen. Het onderzoek is vooral gericht op het collectieve en publieke domein. De vraag welk effect de stedelijke vernieuwing heeft op de geleefde stad en de in deze studie gehanteerde methodiek is ook relevant voor andere steden (om deze reden is de gehanteerde methodiek in de appendix uiteengezet).Nieuw-West: parkstad of stadswijk. De vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam verschijnt bijna tien jaar na de Atlas van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam. De geplande en de geleefde stad van Ivan Nio, Arnold Reijndorp en Wouter Veldhuis. Daarin stonden ‘het gebruik en de betekenis van de voorzieningen en openbare ruimten voor verschillende groepen bewoners’ centraal. Bij de verschijning in 2008 was de stedelijke vernieuwing weliswaar in volle gang, de resultaten waren echter nog niet zichtbaar.
In het onderhavige boek stellen de auteurs de vraag ‘hoe de verandering in de geplande stad de alledaagse
stad heeft veranderd, in positieve of negatieve zin’. De geplande stad is de bedachte, de ontworpen stad die door de stedelijke vernieuwing werd veranderd; de alledaagse stad of de geleefde stad is de manier waarop de bewoners de stad beleven, welke voorzieningen ze gebruiken en hoe ze een stempel drukken op de openbare ruimte. Om de relatie...Nieuw-West: parkstad of stadswijk. De vernieuwing van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam verschijnt bijna tien jaar na de Atlas van de Westelijke Tuinsteden Amsterdam. De geplande en de geleefde stad van Ivan Nio, Arnold Reijndorp en Wouter Veldhuis. Daarin stonden ‘het...
-
In het Nederlandse onderzoekslandschap neemt de bouwhistorie een merkwaardige plaats in. Begonnen
als discipline die met name was bedoeld om gebouwen te onderzoeken en te documenteren ten behoeve
van monumentenzorg, is de bulk van het hedendaagse onderzoek gericht op het leveren van veelal beknopte waardestellingen voor verbouwingen, herbestemmingen en transformaties. Hoewel bouwhistorische documentatie wel degelijk kan dienen als onderlegger voor restauraties, komt dit in de praktijk relatief weinig voor. Er wordt in Nederland überhaupt weinig gedegen bovengronds documentatiewerk uitgevoerd, dit in schril contrast tot de goed geoliede machine van het archeologische onderzoek. Dat is in de Nederlandse wet verankerd en maakt bijna als vanzelfsprekend onderdeel uit van het erfgoedwerk. Bovengrondse documentatie is echter eerder uitzondering dan regel, ook bij grote, soms jarenlange restauratieprojecten. Met een wat geforceerde duiding zou dit kunnen worden geïnterpreteerd als een scheiding tussen de praktische monumentenzorg enerzijds en de puur wetenschappelijke documentatie anderzijds. Toch is deze scheiding allerminst logisch, te meer daar het documenteren van oude gebouwen en structuren juist is voortgekomen uit de restauratiepraktijk en diepgaand onderzoek en documentatie bijdragen aan de kwaliteit van restauraties en transformaties. Ook in het Charter van Venetië – wie kijkt daar nog wel eens naar? – wordt documentatie in het zestiende artikel genoemd als onlosmakelijk onderdeel van een restauratie. ‘Publicatie van de documentatie is aan te bevelen’, zo besluit het Charter.
In het licht van het hierboven geschetste, is het opmerkelijk dat in een kleine stad als Zaltbommel in de
jaren 2003 tot 2015 een groot restauratieproject van de middeleeuwse stadsmuur is uitgevoerd, waarbij het hele object wél is gedocumenteerd en waarbij de resultaten van het onderzoek hebben bijdragen aan de keuzes die tijdens de restauratie moesten worden gemaakt. En niet alleen dat, de gemeente heeft er bovendien voor gekozen de bevindingen die het onderzoek heeft opgeleverd door middel van een forse publicatie toegankelijk te maken voor het publiek, aangevuld met nader literatuur- en archiefonderzoek, om de geschiedenis van stadsmuren, vesting en wallen zo compleet mogelijk in kaart te brengen.In het Nederlandse onderzoekslandschap neemt de bouwhistorie een merkwaardige plaats in. Begonnen
als discipline die met name was bedoeld om gebouwen te onderzoeken en te documenteren ten behoeve
van monumentenzorg, is de bulk van het hedendaagse onderzoek gericht op het leveren van veelal beknopte waardestellingen voor verbouwingen, herbestemmingen en transformaties. Hoewel bouwhistorische documentatie wel degelijk kan dienen als onderlegger voor restauraties, komt dit in de praktijk relatief weinig voor. Er wordt in Nederland überhaupt weinig gedegen bovengronds documentatiewerk uitgevoerd, dit in schril contrast tot de goed geoliede machine van het archeologische onderzoek. Dat is in de Nederlandse wet verankerd en maakt bijna als vanzelfsprekend onderdeel uit van het erfgoedwerk. Bovengrondse documentatie is echter eerder uitzondering dan regel, ook bij grote, soms jarenlange restauratieprojecten. Met een wat geforceerde duiding zou dit kunnen worden geïnterpreteerd...In het Nederlandse onderzoekslandschap neemt de bouwhistorie een merkwaardige plaats in. Begonnen
als discipline die met name was bedoeld om gebouwen te onderzoeken en te documenteren ten behoeve
van monumentenzorg, is de bulk van het hedendaagse onderzoek gericht op het leveren van... -
Joan Melchior van der Meij was een bijzonder iemand: hij won op achtentwintigjarige leeftijd, in 1906, de prestigieuze Prix de Rome, reisde vier jaar door Europa en ontwierp in 1911 het Scheepvaarthuis, een juweel van ‘gemeenschapskunst’ en icoon van de Amsterdamse School. De titel van dit boek is niet helemaal correct omdat Joan zelf het begrip Amsterdamse School in 1911 nog niet kende. Hij overleed in 1949, op zijn eenenzeventigste, zonder één enkel ander flamboyant gebouw te hebben ontworpen. Voor de Dienst Publieke Werken in Amsterdam ontwierp hij bruggen, straatmeubilair, woningbouwcomplexen en voor verschillende opdrachtgevers villa’s. Enkele ontwerpen werden niet uitgevoerd. Wie was deze man? Wat waren zijn drijfveren? De beste manier om dat te weten, is zijn authentieke reisverslag te lezen.
Vormgever Paul Smeets, geïnspireerd door een boek van J.J. Vriend over de Amsterdamse School waarin de reisschetsen van Van der Meij werden genoemd, begon midden jaren tachtig een onderzoek naar het leven en het werk van deze architect. Hij zocht ook materiaal op dat onder andere in de laatste woonplaats van Joan, Geulle in Limburg, nog te vinden zou zijn. Samen met de architectuurhistoricus Michiel de Kruidenier publiceerde hij een volumineus en goed geïllustreerd boek met als titel Joan Melchior van der Meij architect. Pionier van de Amsterdamse School (2014). Het was voor de auteurs een enorm karwei om de documenten te selecteren, te transcriberen en een keuze te maken – ‘op basis van representativiteit’ – uit de tekeningen.
Het uitgeven van de reisschetsen, brieven en rapporten van Van der Meij is zeker waardevol. Originele documenten uit het verleden zijn buitengewoon interessant en doorgaans zeldzaam. Vaak zijn archieven en nalatenschappen van architecten door onachtzaamheid van familie in kelders of zolders opgeslagen en daarna vergeten, maar soms worden architectuurhistorisch belangwekkende documenten ook opzettelijk vernietigd of geruimd. Bijvoorbeeld het oude archief van de Rijksgebouwendienst waar het complete oeuvre
van de ingeschakelde architecten tot enkele slecht leesbare fiches is gereduceerd.
Dit boek heeft een mooi formaat dat goed past bij de inhoud: het reisboekje van Van der Meij zelf.Joan Melchior van der Meij was een bijzonder iemand: hij won op achtentwintigjarige leeftijd, in 1906, de prestigieuze Prix de Rome, reisde vier jaar door Europa en ontwierp in 1911 het Scheepvaarthuis, een juweel van ‘gemeenschapskunst’ en icoon van de Amsterdamse School. De titel van dit boek is niet helemaal correct omdat Joan zelf het begrip Amsterdamse School in 1911 nog niet kende. Hij overleed in 1949, op zijn eenenzeventigste, zonder één enkel ander flamboyant gebouw te hebben ontworpen. Voor de Dienst Publieke Werken in Amsterdam ontwierp hij bruggen, straatmeubilair, woningbouwcomplexen en voor verschillende opdrachtgevers villa’s. Enkele ontwerpen werden niet uitgevoerd. Wie was deze man? Wat waren zijn drijfveren? De beste manier om dat te weten, is zijn authentieke reisverslag te lezen.
Vormgever Paul Smeets, geïnspireerd door een boek van J.J. Vriend over de Amsterdamse School waarin de reisschetsen van Van der Meij werden genoemd, begon midden jaren...Joan Melchior van der Meij was een bijzonder iemand: hij won op achtentwintigjarige leeftijd, in 1906, de prestigieuze Prix de Rome, reisde vier jaar door Europa en ontwierp in 1911 het Scheepvaarthuis, een juweel van ‘gemeenschapskunst’ en icoon van de Amsterdamse School. De titel van dit...